0

De platbroek

Geplaatst door Johan op 1 januari 2013 in liedboeken, liederen, Soldaten, Spot & Ironie |

In “Lied van mijn land“, een niet gedateerd zangboekje van KWB, staat een versie van “De Jef van de Capucienen” dat we ooit in de Chiro leerden zingen en dat we later ook tot in den treure tegenkwamen op de “Openlucht Vakanties” van CM.

Dat lied – kundig verknipt met verzwijgingen of vervangingen à la “pssst” – bleek dus gebaseerd op een 19e eeuws lied “In den tijd van de patriotten“, elders ook getiteld “De Platbroek“.

Overigens heeft de KWB het lied waarschijnlijk overgenomen uit “Ons Zangboekje” van het Katholiek Patronaat, uitgegeven in 1935.

En die hebben zich dan weer laten inspireren door het “Platbroek”-lied zoals het gepubliceerd werd in “De Vlaamsche Zanger“, deel 1, circa 1900.

Een “platbroek” is iemand die van schrik zijn broek bevuilt, een lafaard dus. Maar in dit volkse lied wordt aangegeven dat “bang zijn” het praktische voordeel kan opleveren dat je als soldaat een veldslag of een oorlog overleeft! Wie niet sterk is moet slim zijn als het ware.

Volgens Adriaan De Weghe in het “Eregems Liekesboek“:

Dit lied gaat terug op de strijd, in 1790, tegen het Oostenrijks bewind. Dit wordt de “Brabantse Omwenteling” genoemd. De lotingwaarnaar verwezen wordt dateert dan weer uit de Napoleontische periode, begin 19e eeuw. De loting voor het contingent soldaten werd pas in 1909 afgeschaft.

Een interessante evocatie van deze “loting” – waarbij jonge mannen het toeval moesten laten beslissen over hun toetreding tot het leger, wat niet zelden een gewisse dood betekende – is terug te vinden in de film “De loteling” naar het gelijknamige boek van Hendrik Conscience.

We hebben de originele tekst van “De platbroek” ingekort om het gehaaste en ongeduldige 21e eeuwse publiek niet tegen de borst te stoten. De door ons overgeslagen strofen staan hieronder in schuinschrift.

De platbroek

In den tijd der patriotten
toen er oorlog was ontstaan
moest het mansvolk zonder loten
meestendeels ten strijde gaan.

REFREIN:
Laitsjoelalalalalala
Laitsjoelalalalalala
Laitsjoelalalalalala
Laitsjoelalalala

En den Tist moest ook vertrekken
schoon hij nooit in’t oorlogsvuur
enen sabel had zien trekken
dus scheen hem dit bliksems zuur.

Hij kon er niet afgeraken
Na een lang en veel beraad
Liet zich Tist zeer spoedig maken
Ene groote kop’ren plaat

Jan de Snijder werd geroepen
Tist zei “Meester, ’t gaat er wreed!
‘k Moet vertrekken naar de troepen
maak me gauw een pak gereed”

Op het hart, of wat er neven
Moet deez’plaat bevestigd zijn
Jan zag wel aan Tist zijn beven
Waar hij moest geharnast zijn

Jan, voorziende Tist zijn daden
naait hem volgens zijn verzoek
deze plaat met sterke draden
juist vanachter in zijn broek

Tist vertrekt; na korte dagen
komt de vijand op hem af
Tist kruipt achter struik en hagen
als hij hoorde “pif, poef, paf”

Bang op ’t laatste als een vogel
koos hij ras het hazenpad
ziet, in’t lopen treft een kogel
hem vlak achter op zijn gat!

Hemel ! Roept hij, wond’re stukken
Tastende naar zijne plaat
Dat wil nu precies toch lukken
Dat mijn harnas daar nu staat

Waarlijk! sprak hij op het leste
toen hij wat bedaarder werd:
“Jan de Snijder wist het beste
waar de plaats is van mijn hert.”

Partituur * De platbroek *
MP3logo
      1. instrumentaal

Tags:

Plaats een antwoord

HTML-code is niet toegestaan (pech voor SPAMmers)

HTML-code niet toegestaan
Form filling spam bots are redirected to the FormSpammerTrap.com web site.

Loading...

Verstuur uw reactie

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Copyright © 1967-2024 Wreed en Plezant Alle rechten voorbehouden.
Deze site is gemaakt met behulp van het Multi sub-thema, v2.2, bovenop
het bovenliggende thema Desk Mess Mirrored, v2.5, van BuyNowShop.com